مددکاری اجتماعی و آسیب شناسی

برگرفته از کتاب کارگاه بهبودی نوشته #مجتبی_دشتی

قدم دهم

ما به تهیه‌ی ترازنامه‌ی شخصی خود ادامه دادیم و هرگاه در اشتباه بودیم خیلی زود به آن اقرار کردیم.

ای رب مدبر! ای ناظم چرخ گردون! کمکم کن تا همانند حسابرسی دقیق در ابتدا یا پایان هر روز کردار و اعمال روزانه‌ام را بررسی کنم.

نکات مثبت دیروز را امروز تکرار و از دیروز بهتر باشم و راه را بر تکرار اشتباهات دیروز ببندم تا فردایی بهتر داشته باشم.

برای رفع خطاها و نقص‌هایم دعا کنم و اگر زیانی رساندم تا کهنه نشده جبران مافات کنم. و فقط برای امروز زندگی کنم چون تو نیاز فردایم را مهیا می‌کنی.

«آمین»

برای رهایی از پیله‌ی بیهودگی اعتیاد نظم و انضباط ضروری‌ترین ابزارهاست. قدم دهم روی معتاد بی‌انضباط و بی‌برنامه خط می‌کشد و او را دعوت به برنامه‌ریزی و نظم در کارها می‌نماید.

اگر لحظات شادی را در بهبودی جست‌وجو می‌کنید حتماً دیروزتان را ارزیابی نمایید تا امروز را بهتر از دیروز بسازید تا فردا که امروز را تراز می‌گیرید غبطه نخورید و ناخوشایندی سراغتان نیاید.

در گرفتن ترازنامه مرجع نهایی خودتان و وجدانتان می‌باشد که از لحاظ اخلاقی و رفتاری چه نقاطی را در وجودتان شناسایی کرده‌اید که به عنوان ارزش برایتان قابل قبول است و چه نقاطی را قبول ندارید یا برایتان بی‌ارزش است.

قدم دهم استانداردهایتان را به شما نشان خواهد داد در ضمن یادتان باشد، به خاطر اینکه از خودمحوری دور شوید و ترازی صحیح و کم‌نقص داشته باشید حتماً از راهنمایی‌های راهنمایان و افرادی که این روند روزانه را انجام می‌دهند برخوردار باشید زیرا در صورت مشورت گرفتن ترازتان معنا و مفهوم واقعی خود را پیدا می‌کند.

افراد موفق افرادی هستند که همواره در حال حسابرسی و بررسی عملکردهای خود هستند و سعی‌شان بر این است که راه را بر تکرار اشتباهات ببندند تا لحظات شاد امروز را در غبطه و حسرت به سر نبرند. ترازنامه داشتن یعنی حرکت به سوی کمال و حرکت در زیر سایه‌ی صفات باری‌تعالی.

1ـ چرا انجام قدم دهم یک ضرورت است؟

برنامه‌ی دوازده قدمی روالی برای زندگی بهتر و عاری از هر گونه تنش، ناامیدی، یاس و سرخوردگی و آشفتگی است. ما در نه قدم قبلی شرایطی را مهیا کردیم که از جنگ با خود و اطراف خود دست برداشتیم و توانستیم به مرور زندگی در بین مردم را فراگیریم و در صلح و هماهنگی با دیگران باشیم. مسوولیت خطاها و خسارات را به عهده گرفتیم و زندگی‌مان روال آرامی به خود گرفت و این زندگی که مملو از روحانیت است هدیه‌ای بود که به واسطه‌ی کارکرد اصول روحانی قدم‌های قبلی نصیبمان شد. قدم دهم برنامه‌ای هر روزی است برای آگاهی از عواطف و وضعیت روحانی خود. و هر چه بیشتر برای انجام این قدم وقت صرف کنیم تغییراتی عمیق و سنجیده در زندگی‌مان قابل شهود خواهد بود و با ارزیابی نقش خود را پیدا خواهیم کرد؛ چرا که پیدا کردن نقش خود در رفتارهایمان یک ضرورت است. وجدان ما به طور روزمره درگیر ارزیابی می‌شود و جلا پیدا خواهیم کرد.

2ـ هدف از نوشتن ترازنامه‌ی شخصی چیست؟

همان‌طور که بارها در قدم‌های قبلی اشاره شد فرایند بهبودی توقف‌ناپذیر می‌باشد. و در گردونه‌ی رشدی قرار داریم که ناگزیر به ادامه‌ی آن جهت رسیدن به کمال و آرامش هستیم. قدم دهم جایگاه مناسبی برای تضمین، تداوم و استمرار بهبودی ماست. کارکرد قدم دهم نگاهی به پشت سر و قدم‌های قبلی است و تکرار و اجرای اصول نهفته آن در روزمرگی‌های ما، و همچنین رسیدن به تعادل، بخشش‌گری، قبول مسوولیت، ایجاد رابطه روزمره با خداوند و از طریق کارکرد این قدم آگاهی از اوضاع و احوال زندگی‌مان، پس هدف نوشتن ترازنامه در دو کلمه اتصال به مبدا هستی و رسیدن به آرامشخلاصه می‌شود.

3ـ راهنمای من چگونه می‌تواند در این رابطه به من کمک کند؟

اعتماد به راهنما در جای جای کارکرد قدم‌ها هم‌چون چراغ راهی حضورش ملموس و مشهود بوده. شناسایی احساسات در قدم‌های قبلی به واسطه‌ی راهنما تجربه‌ی خوبی بود که امروز هم می‌توان از آن در ارزیابی و انجام قدم دهم استفاده نمود. چون او سود برنده نیست و عاری است از احساسات، به‌طور حتم بهتر، سنجیده‌تر و منطقی‌تر راهکاری را اتخاذ نموده و به من ارایه خواهد کرد.

کتاب، اصول و نشریات می‌تواند هدایت‌گر من در راه باشد اما پناه واقعی من کسی است که از درون و احساسات من باخبر است.

4ـ آیا مواقعی وجود دارد که من در تشخیص تفاوت بین احساسات و اعمال خود گیج شوم؟ توضیح دهید.

بله، بارها اتفاق می‌افتد که در طی روز اعمال و احساساتم با هم مطابق نیست و دچار سردرگمی می‌شوم چرا که من قدرت تشخیص ضعیفی دارم. گاهی با احساس بد به جلسه می‌روم و احساس خوبی پیدا می‌کنم گاهی هم با احساس خوب به جلسه‌ای می‌روم و رفتار خوبی ندارم. نداشتن تعادل در برقراری رابطه بین احساس و اعمالم موجب سردرگمی می‌شود.

5ـ آیا مواقعی در بهبودی من بوده که در اشتباه باشم، اما تا چند وقت بعد از آن آگاه نباشم؟ آنها چه بودند؟

بعضی مواقع بدون ارزیابی خود رفتاری را بارها و بارها تکرار می‌کردم و انتظار نتیجه‌ای متفاوت داشتم. معمولاً چون ترازنامه و ارزیابیِ خود را نمی‌دانستم این عدم آگاهی باعث ماندن من در شرایطی می‌شد که در آن بستر ارتکاب اشتباه را برایم فراهم می‌کرد اما امروز به موجب مشاوره و مساعدت از دیگران در رفتار و احساساتم و هچنین ارزیابی خود راه را بر تکرار اشتباه با ماندگاری در آن شرایط می‌بندم.